«بررسی‌ها نشان می‌دهد كه نرخ بیكاری زیر دیپلم‌ها در حال حاضر یك درصد و افراد دارای مدرك لیسانس 20 درصد؛ یعنی 20 برابر افراد كم سواد است كه این نشان می‌دهد آموزش‌ها هیچ ربطی به نیازهای بازار كار ندارند». / پیش بینی می شود كه جمعیت جوان و فعال ایران تا سال ۱۴۰۰ به بیش از ۶۰ میلیون نفر برسد و ایران باید تا آن سال ۲۹میلیون فرصت شغلی ایجاد كند. این بدان معناست كه تا 10 سال آینده باید به طور متوسط هر سال 3 میلیون شغل ایجاد شود و از این میان مشاغلی كه نیروی انسانی سهم قابل توجهی را از سرمایه آنان دربرمی‌گیرد بایستی در اولویت باشد.

 دادنا: اگر اخبار انقلاب‌های عربی اجازه دهد؛ تكان‌دهنده‌ترین خبر این روزها باید اعلام نظر وزیر كار در خصوص نرخ بیكاری دانشگاهیان باشد. شیخ‌الاسلامی روز گذشته وضعیت اشتغال افرادی را كه تحصیلات عالی ندارند، بهتر از دانش‌آموختگان دانشگاهی دانست و این مسئله را نیز ناشی از بی‌مهارتی آنان دانست. به گفته وزیر كار «بررسی‌ها نشان می‌دهد كه نرخ بیكاری زیر دیپلم‌ها در حال حاضر یك درصد و افراد دارای مدرك لیسانس 20 درصد؛ یعنی 20 برابر افراد كم سواد است كه این نشان می‌دهد آموزش‌ها هیچ ربطی به نیازهای بازار كار ندارند».

به گزارش فرارو، این نخستین بار نیست كه در برابر وضعیت اشتغال دانش‌آموختگان مراكز آموزش عالی چنین گزاره‌های حیرت‌آوری قرار می‌گیرد. پیش از این و در بهار سال جاری نیز گزارش‌ها حكایت از آن داشت كه «متوسط رشد ذخیره بیكاران كشور 14 درصد و متوسط رشد ذخیره بیكاران دارای مدارك دانشگاهی 70 درصد است و بنابراین متوسط ذخیره بیكاری در كشور برای دانشگاهیان 5 برابر بیشتر است». قبل از این آمار هم یكی از مسئولان اتاق تعاون زنجان اعلام كرده بود: «هم اكنون نرخ بیكاری فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها و زنان بیش از متوسط نرخ بیكاری كشور است».

به اعتقاد كارشناسان یكی از علل مهم افزایش بیكاری در بین فارغ التحصیلان متناسب نبودن رشته ها و آموزش های دانشگاهی با نیاز بازار كار است، انتزاعی بودن متون درسی دانشگاه ها و تطبیق نداشتن آنها با واقعیت های اجتماعی علت مهم دیگری است كه به بیكاری فارغ التحصیلان دامن می زند.

دانشگاه كه در كشورهای توسعه‌یافته اصلی‌ترین دریچه امید جوانان برای یافتن شغلی مناسب با شان و جایگاه اجتماعی مناسب است در ایران در حال تبدیل به عاملی برای بیكاری جوانان شده است. فقدان توان دانش‌جویان و دانش‌آموختگان برای جذب در مشاغل مرتبط با رشته تحصیلی موجب شده است كه آن‌ها به اشتغال در مشاغل كاذب روی بیاورند. یكی از مصادیق این مسئله، عضویت و فعالیت در شركت‌های هرمی است. یك تحقیق نشان می‌داد ۱۰ درصد دانشجویان برتر كشور در دانشگاه شریف عضو شبكه های هرمی بوده اند.

براساس گزارش های موجود، بسیاری از فارغ التحصیلان رشته های علوم انسانی، پزشكی، كشاورزی، شیمی، كامپیوتر، معماری، صنایع و... با اشباع بازار كار روبه رویند و به شغل مورد نظرشان دسترسی ندارند و معمولا در رشته ها و فعالیت هایی اشتغال دارند كه هیچ ربطی به تخصص شان ندارد.

یك دانش‌جوی دكترای ژنتیك كه در تمام طول مدت تحصیل خود مسافركشی می‌كرده به جام جم می‌گوید: «تقریبا در تمام دنیا دانشجویان برای گذران زندگی و تامین مخارج تحصیل كار می كنند. بعضی ها پیشخدمت رستوران هستند یا فروشنده و صندوقدار و راننده اند، اما اطمینان دارند بعد از فراغت از تحصیل به شان و پرستیژ اجتماعی و اقتصادی می رسند، اما در كشور ما این مساله روشن نیست. من با وجود داشتن مدرك دكتری هم مطمئن نیستم بتوانم شغل ایده آلم را داشته باشم».

این آمار تكان‌دهنده در حالی منتشر می‌شود كه حجم سرمایه‌گذاری‌های عمرانی برای اشتغال‌زایی چندان متناسب نیست. به عنوان مثال در لایحه بودجه سال 90 حجم سرمایه‌گذاری 38 هزار میلیارد تومان پیش‌بینی شده است. بر اساس آمار موجود برای ایجاد هر شغل از 20 تا 40 میلیون تومان سرمایه‌گذاری نیاز است. بر اساس آمار موجود این حجم سرمایه‌گذاری عمرانی در بهترین حالت می‌تواند چیزی قریب یك میلیون و سیصدهزار شغل ایجاد كند. آن هم‌ در بدون در نظر گرفتن این نكته كه حجم قابل توجهی از این مبلغ صرف حفظ مشاغل سابق می‌شود.

پیش بینی می شود كه جمعیت جوان و فعال ایران تا سال ۱۴۰۰ به بیش از ۶۰ میلیون نفر برسد و ایران باید تا آن سال ۲۹میلیون فرصت شغلی ایجاد كند. این بدان معناست كه تا 10 سال آینده باید به طور متوسط هر سال 3 میلیون شغل ایجاد شود و از این میان مشاغلی كه نیروی انسانی سهم قابل توجهی را از سرمایه آنان دربرمی‌گیرد بایستی در اولویت باشد.